Ðồng chí Lê Ðức Thọ- "một trong những học trò xuất sắc của
Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, đã có nhiều cống hiến cho sự nghiệp cách
mạng", đặc biệt cho công tác ngoại giao. Ðồng chí đã hoàn thành xuất sắc
sứ mệnh của một nhà ngoại giao tầm cỡ chiến lược trong cuộc hòa đàm lịch sử kéo
dài gần năm năm ở Pa-ri (1968 - 1973).
Tháng 4-1968, Bác Hồ và
Bộ Chính trị đã phân công đồng chí Lê Ðức Thọ đặc trách chỉ đạo đàm phán Pa-ri
với vai trò công khai là Cố vấn đặc biệt của Ðoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa (DCCH).
Trong suốt quá trình chỉ đạo và trực tiếp tham gia đàm phán với
đại diện của Mỹ ở Pa-ri, đồng chí luôn quán triệt sâu sắc sự chỉ đạo của Bộ
Chính trị và vận dụng tư tưởng, phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh. Từ tấm gương
của đồng chí Lê Ðức Thọ có thể rút ra một số bài học quý báu cho thế hệ ngoại
giao Việt Nam hôm nay và mai sau:
Một là, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Ðảng trong công tác
ngoại giao nhằm bảo vệ tốt nhất lợi ích quốc gia. Là "Tư lệnh chiến
trường" có "toàn quyền" ở mặt trận đàm phán Pa-ri, nhưng đồng
chí Lê Ðức Thọ luôn quán triệt sâu sắc và giải quyết thấu đáo mối quan hệ giữa
lãnh đạo tập thể và cá nhân phụ trách, duy trì mối liên hệ chặt chẽ với Trung
ương Ðảng ở Hà Nội, luôn chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ của
Ðảng.
Hai là,nâng tầm tư duy chiến lược và tập trung trí tuệ tập thể
vào công tác nghiên cứu chiến lược để xây dựng các luận cứ khoa học cho các
sáng kiến, kiến nghị và giải pháp trong quá trình đàm phán. Tư duy chiến lược
của đồng chí Lê Ðức Thọ đã được đào luyện và phát triển trong quá trình tham
gia lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Trong quá trình chỉ đạo đàm phán ở Pa-ri, đồng
chí luôn kết hợp phát huy tối đa trí tuệ tập thể với trách nhiệm của từng cá
nhân.
Ba là,khôn khéo giữ vững độc lập tự chủ và đoàn kết quốc tế.
Một trong những khó khăn lớn đối với đàm phán của ta ở Pa-ri là
sự khác biệt về quan điểm của một số nước anh em đối với đàm phán. Vào thời
gian đó, trên thế giới có tâm lý ngại Mỹ và sợ Mỹ. Trong những chuyến đi về Hà
Nội, khi qua Mát-xcơ-va và Bắc Kinh, đồng chí Lê Ðức Thọ đã thông báo lãnh đạo
từng nước về cuộc đấu tranh ngoại giao của ta, tranh thủ, thuyết phục hai nước
anh em đồng tình các chủ trương đối ngoại của ta. Năm 1972, khi đàm phán đang
đi tới hồi kết, ta cũng phải đối mặt với thách thức lớn: hòa hoãn Mỹ-Xô,
Mỹ-Trung. Tinh thần độc lập tự chủ, chủ động tiến công của cả Ðoàn đàm phán
trên toàn mặt trận ngoại giao ở Pa-ri đã góp phần tạo ra sức mạnh đoàn kết quốc
tế to lớn đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam và
buộc đối phương không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải đàm phán nghiêm
chỉnh với ta ở Pa-ri.
Bốn là, quán triệt sâu sắc phương châm "Dĩ bất biến, ứng
vạn biến" trong xác định mục tiêu cụ thể, biện pháp và hình thức đấu tranh
ngoại giao."Mỹ phải ra, còn quân ta ở lại" là vấn đề hóc búa nhất
trong quá trình đàm phán. Ta đã kiên trì và quyết tâm đấu tranh hàng năm để đạt
được sự thỏa thuận đó. Ðồng chí Lê Ðức Thọ đứng mũi chịu sào về vấn đề này.
Chính tài chèo lái của đồng chí tại bàn đàm phán đã đưa đến kết quả là Mỹ rút
quân mà không nhắc đến sự có mặt của quân đội miền bắc tại miền nam và không
đòi hai bên cùng rút nữa. Trong các cuộc đấu trí quyết liệt với các nhà thương
lượng Mỹ, Cố vấn Lê Ðức Thọ rất giữ vững nguyên tắc, kiên quyết bảo vệ quan
điểm của mình, không lùi bước trước bất cứ sức ép nào, không nao núng trước bất
cứ sự đe dọa nào từ đối phương. Ðối với những vấn đề không thuộc về nguyên tắc,
đồng chí luôn linh hoạt, ứng biến uyển chuyển theo lời dạy của Bác Hồ:
"dùng lối nói chuyện thì phải nhân nhượng nhau đúng mức".
Năm là,kết hợp uyển chuyển giữa đàm với đánh trong bối cảnh
ngoại giao đã trở thành một mặt trận, nhằm tạo dựng và nắm bắt thời cơ để có
thể xoay chuyển cục diện đánh-đàm sao cho có lợi nhất cho ta, thực hiện phương
châm giành thắng lợi từng bước, tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn.
Trọn đời tận tụy phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc, đồng chí Lê
Ðức Thọ không mưu cầu lợi ích cá nhân, vì hòa bình, ấm no hạnh phúc cho nhân
dân, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ cho đất nước là mục tiêu đồng chí luôn
toàn tâm, toàn ý phấn đấu. Ngày nay, trong công cuộc đổi mới, tên tuổi của đồng
chí, sự nghiệp cao cả và những cống hiến to lớn của đồng chí đối với Ðảng, với
dân tộc vẫn mãi trường tồn. Lịch sử ngoại giao, với những trang vàng chói lọi
của cuộc đàm phán lịch sử Pa-ri, luôn ghi công đồng chí - một nhà ngoại giao
chiến lược tài ba, mưu lược và khôn khéo./.
( Tiến Thành Văn hóa - xã hội tổng hợp - theo nhandan.vn)